آشنایی با چک لیست بازرسی چشمی (عینی) جوش

راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی ویرایش سال ۹۰ یکی از منابع آزمون نظارت و اجرا عمران و معماری می باشد. در این نوشتار به بررسی چک لیست بازرسی چشمی (عینی) می پردازیم.

نکاتی که قبل، حین و بعد از جوشکاری باید مورد بازرسی عینی قرار گیرند:

الف) زاویه پخی: باید به اندازه ای باشد که الکترود به راحتی به ریشه جوش برسد و در عبورهای متوالی، از ذوب کامل جداره های اطمینان حاصل گردد. در حالت عمومی هر چه این زاویه بزرگتر باشد مصرف مصالح جوش افزایش می یابد.

ب) دهانه ریشه: برای دستیابی به ذوب کامل ریشه و لبه ها، زاویه پخی و دهانه ریشه اثر عکس روی یکدیگر دارند. یعنی هرچه زاویه پخی کم باشد باید دهانه ریشه افزایش داده شود و هر چه دهانه ریشه کم باشد باید زاویه پخی افزایش داده شود. در عمل باید به کمک آزمون و خطا مطلوب ترین حالت تعیین شود.

پ) ضخامت ریشه: رعایت ضخامت ریشه به منظور جلوگیری از سوختن ریشه می باشد و معمولا در جوش های خودکار زیرپودری مقرر می گرد. ضخامت ریشه دارای یک مقدار حداقل و یک مقدار حداکثر است و در صورت عدم رعایت مقدار حداقل ریشه جوش می سوزد و در صورت عدم رعایت مقدار حداکثر ذوب ریشه کامل نخواهد بود.

ت) هم محوری درز: عدم هم محوری صحیح باعث تشکیل قسمت هایی با نفوذ ناقص جوش می شود.

ث) تمیزی درز:سطوح درز باید تمیز و عاری از هر گونه آلودگی گرد و غبار و رطوبت باشند.

ج) نوع و اندازه مناسب الکترود: نوع و اندازه الکترود باید برای هر نوع فلز جوش وضعیت جوشکاری، وظیفه جوش، ضخامت ورق، اندازه درز و غیره مناسب باشد.

چ) قطبیت و شدت جریان: بر حسب نوع و قطر الکترود، نوع درز و وضعیت جوشکاری، باید شدن جریان و قطبیت جوشکاری مناسب انتخاب شود.

ح) خال جوش مناسب: خال جوش ها باید کوچک و بلند باشند، به طوری که با جوش اصلی تداخلی نداشته باشند، در وزق های ضخیم برای اجرای خال جوش ها باید از الکترودهای کم هیدروژن استفاده نمود.

خ) ذوب خوب: هر عبور جوش باید به طور کامل با ورق پشت بند، عبور قبلی و فلز پایه هم جوش شده و امتزاج کامل به وجود آورد، به طوری که هیچ حفره هوا در فصل مشترک به وجود نیاید.

د) پیش گرمایش و درجه حرارت پاس های میانی: مقدار پیش گرمایش ئ درجه حرارت مناسب برای عبورهای میانی، بستگی به ضخامت ورق، نوع فولاد، روش جوشکاری و درجه حرارت محیط دارد.

ذ) توالی و ترتیب پاس های جوش: ترتیب و توالی پاس ها باید طوری باشد که امکان وقوع حفرات هوا در حد فاصل عبورهای جوش وجود نداشته باشد.

ر) سرعت مناسب حرکت نوک الکترود: اگر سرعت حرکت خیلی آهسته باشد، فلز جوش ذوب شده و گل جوشکاری به سمت جلوی الکترود فرار کرده و شروع به سرد شدن می نماید. اگر سرعت حرکت افزایش داده شود امکان فرار مواد مذاب به جلوی الکترود وجود نداشته و نفوذ کامل صورت می گیرد.

ز) لوچه: اگر سرعت نوک الکترود، خلی آهسته باشد، هم مقادیری زیادی از فلز جوش در حال رسوب، از لبه های نوار جوش به سمت بیرون سرریز کرده و هم جوشی کامل به وجود نمی آید، عمل سرریز به سهولت در حین جوشکاری قابل مشاهده و روش اصلاح آن افزایش سرعت جوشکاری است.

س) غلتاندن حوضچه مذاب نوک الکترود در جوش های سربالا: در جوش های سربالا با دادن حرکت زیگ زاگ به نوک الکترود و غلتاندن حوضچه مذاب گل جوشکاری را به طرف جلو رانده و از تداخل آن با جوش جلوگیری می شود.

ش) چاله انتهای جوش: در جوش ها با طول محدود لازم است انتهای جوش در محلی واقع گردد که میزان تنش کم است، در غیر این صورت باید دقت گردد که در انتهای جوش چاله کاملا پر شود.

ص) گرده در جوش های شیاری: وجود گرده تا ۱/۵ میلیمتر در جوش های شیاری قابل پذیرش است. مقادیر بیشتر باعث افزایش مخارج و کاهش مقاومت خستگی می گردد.

ض) اندازه جوش گوشه: با استفاده از اندازه گیری های مخصوص اندازه جوش گوشه باید کنترل گردد.

ط) وقوع ترک: وقوع هر گونه ترک به هر صورت باعث مردود شدن جوش خواهد شد.

دوستان و داوطلبان آزمون نظام مهندسی برای تسلط بیشتر به مباحث مقررات ملی ساختمان می توانند از منابع زیر استفاده نمایند:

نمونه سوالات طراحی شده کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی

کلید واژه های ازمون نظام مهندسی (همه رشته ها)

راهنمای جوش و اتصالات جوشی

نمونه سوالات آزمون نظام مهندسی

پاسخ تشریحی سوالات راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی در آزمون اجرا معماری مهر ۹۹

پاسخ تشریحی سوالات راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی در آزمون اجرا معماری مهر ۹۸

پاسخ تشریحی تست های راهنما جوش – نظارت معماری مهر ۹۶

آشنایی با عیوب اصلی جوش مطابق با راهنمای جوش و اتصالات جوشی