ضوابط و الزامات مقابله با حریق برای مصالح و نازک کاری های ساختمان
به گزارش کلید واژه حفاظت از ساختمان در برابر حریق و کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از آن در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان «حفاظت ساختمان ها در برابر حریق» مطرح شده است. ویرایش سال ۹۵ این مبحث شامل ۱۲ فصل و ۲ پیوست می باشد.(الزامات مقابله با حریق)
عوامل اصلی ایجاد حریق و آتش سوزی در ساختمان تاسیسات مکانیکی و برقی مورد استفاد در ساختمان است. در این نوشتار به بررسی ضوابط و الزامات مقابله با حریق برای مصالح و نازک کاری های ساختمان می پردازیم.
۱- مصالح نما
نمای خارجی ساختمان باید در برابر پیشروی شعله های آتش بر روی آن، متناسب با ارتفاع، کاربری و فاصله ساختمان با مرزهای مالکیت مجـاور مقاومـت نمایـد. بـرای ایـن منظـور لازم اسـت نمـای دیوارهای خارجی ساختمان به گونه ای باشد که خطر افروزش آنها، در صورت قرار گرفتن در معرض یک منبع حرارت بیرونی پایین باشد و در صورت اشتعال، گرمای کمی آزاد کرده و پیشـروی شـعله بر روی سطوح آنها محدود باشد.
۲- مصالح نازک کاری
مصالح نازک کاری قابل اشتعال با ضخامت حداکثر ۶میلیمتر، باید به طور مستقیم روی زیرکار از نوع غیر قابل سوختن به کار رود، در غیر این صورت باید همراه با مصالح زیرکار و جزئیات اجرایی مربوط، به عنوان یک سیستم مورد آزمون و ارزیابی قرار گیرد.
۳- مشخصات عایق در برابر آتش
عایق پلی استایرن منبسط شده باید از نوع خود خاموش شو (کندسوز) تأیید شده باشد.
۴- محافظت در برابر آتش
عایق پلی استایرن منبسط شده باید به وسیله پوشش مانع حرارتی محافظت شود. انواع پوشـش هـای مانع حرارتی قابل قبول به شرح زیر است:
الف ـ اندود گچ یا اندودهای پایه گچ/پرلیت یا پایه گچ/ ورمیکولیت و مشابه آن به ضخامت حـداقل ۱۵میلیمتر.
ب ـ تخته گچی به ضخامت حداقل ۱۲/۵میلیمتر (نیم اینچ.).
پ ـ سایر اندودهای معدنی با ضخامت کافی که از طریق آزمون اثبات شود، دارای عملکردی معادل یا بهتر از موارد بالا هستند.
۵- اتصال مکانیکی اندود
چنانچه از اندودهای با اجرای تر (مانند اندود گچ یا ماسه ـ سیمان) به عنوان پوشش مـانع حرارتـی برای محافظت عایق های پلی استایرن منبسط شده، استفاده شود، این اندودها باید روی رابیتس اجرا شده و رابیتس به عنصر ساختمانی مربوط (دیوار، سقف و نظایر آن) با استفاده از اتصالات مکانیکی
مناسب به طور محکم و مطمئن متصل شود. اجرای مستقیم اندود روی عـایق پلاسـتیکی و بـدون اتصالات مکانیکی مجاز نیست.
همچنین تخته های گچی یا مصالح مشابه با آن نیز باید از طریق اتصالات مکانیکی تأییـد شـده، بـه طور مطمئن به عناصر ساختمانی مربوط (مانند دیوار یا سقف) متصل شوند.
۶- محافظت بلوک های سقفی پلی استایرن در برابر آتش
برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه حریق احتمالی بـا بلوک، لازم است تا زیرسقف به وسیله پوشش مانع حرارتی محافظت شود. پوشش مانع حرارتی باید به تیرها و تیرچه ها متصل و مهار شود. اجرای مستقیم اندود روی بلوک سقفی پلی اسـتایرن بـدون
استفاده از اتصالات مکانیکی به تنهایی قابل قبول نیست و لزوماً باید از اتصالات مکانیکی مهار شده به تیرها و تیرچهها (سیستم رابیتس) استفاده شود.
۷- انبارکردن بلوک ها در کارگاه ساختمانی
در کارگاه ساختمانی، بلوک های پلی استایرن منبسط شده باید به دور از هر گونه مواد قابل اشـتعال (نظیر رنگ ها، حلال ها یا زباله های قابل اشتعال) نگهداری شوند. محـل نگهـداری بایـد بـه گونـه ای باشد که از احتمال ریزش یا تماس براده های داغ یا جرقه های ناشی از جوشکاری یا هر گونـه شـیء داغ دیگر با بلوکها در کارگاه ساختمانی پیشگیری شود. محل انبار اصلی بلوک ها باید حتی الامکان به دور از محل عملیات ساختمانی باشد تا از سرایت هر گونه شعله یا حریق احتمالی به محـل انبـار اصلی جلوگیری شود.
۸- آتش بندی گشودگی های بین واحدهای مستقل
با توجه به این که دیوارهای بین واحدهای مستقل (ماننـد دیـوار بـین آپارتمـان هـای مسـکونی یـا واحدهای تجاری مستقل و از این قبیل) در هر ساختمان باید دارای مقاومت در برابر آتـش باشـند، این دیوارها باید تا زیر سقف سازهای (یعنی زیر تیرچه یا بـتن) امتـداد داشـته باشـند یـا بـه طـور مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود، به گونه ای که بلوک های پلی استایرن بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هر گونه حریق احتمالی بین دو فضایی کـه بـه وسـیله دیـوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شده اند، جلوگیری گردد.
۹- قالب های پلی استایرنی
در عایق های پلی اسـتایرن منبسـط شـده، بـه عنـوان قالب ماندگار بتن، الزامات زیر باید رعایت شود.
الف) پلی استایرن منبسط شده مورد استفاده باید از نوع کندسوز (خودخاموش شو) باشد.
ب) بلوک پلی استایرن باید با پوشش مانع حرارتی محافظت شود.
پ) پوشش مانع حرارتی باید دارای اتصال مکانیکی به دیوار بتنی باشد
۱۰- الزامات ایمنی دیوار های ۳D
با توجه به وجود پلی استایرن منبسط شده در مغزه دیوارهای ،۳D الزامات زیر باید رعایت گردد:
الف) پلی استایرن منبسط شده بایدمطابق با استانداردهای معتبر از نوع خود خاموش شو باشد.
ب) مقاومت دیوار در برابر آتش مطابق با الزامات فصل های دیگر این مقررات تأمین شود.
پ) لایه پلی استایرن باید در محل سیستم کف/ سقف قطع شده، بین طبقات امتداد نداشـته باشـد. هرگونه امتداد قائم لایه پلی استایرن در دیوارهای خارجی، شفت های پلکـان، آسانسـور و نظـایر آنها باید در محل کف/سقف قطع شود.
ت) چنانچه هرگونه سوراخ یا گشودگی در دیوارهای با مقاومت الزامی در برابر آتش ایجاد شود (مثلاً برای عبور تأسیسات)، گشودگی باید به نحو مناسب، آتش بنـدی شـود، بـه گونـه ای کـه درجـه مقاومت در برابر آتش دیوار کاهش نیابد و ضمناً لایه پلی استایرن منبسـط شـده در برابـر آتـش کماکان محافظت شود.
از آنجائیکه مبحث سوم یکی از منابع آزمون صلاحیت های عمران(اجرا)، معماری(طراحی،نظارت و اجرا)، تاسیسات مکانیکی (طراحی و نظرات)، تاسیسات برقی (طراحی و نظارت) است، لذا دواطلبان آزمون نظام مهندسی می توانند از منابع زیر استفاده نمایند:
پاسخ تشریحی تست های مبحث ۳ در آزمون نظارت معماری مهر ۹۶
آزمون آنلاین مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان ویرایش ۹۵ ویژه آمادگی آزمون نظام مهندسی
دانلود دفترچه سوالات آزمون ورود به حرفه مهر ۹۹ (نظام مهندسی – نظام کاردانی – معماران تجربی)
