آشنایی با جوشکاری مطابق با راهنمای جوش و اتصالات جوشی
راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی ویرایش سال ۹۰ یکی از منابع آزمون نظارت و اجرا عمران و معماری می باشد.
جوشکاری (Welding)
اتصال و یکپارچه کردن قطعات فلزی به طور عام و فولادی به طور خاص به کمک حرارت، فشار و یا ترکیبی از حرارت و فشار.
در هر فرآیند جوشکاری عوامل زیر مورد نیاز است:
- منبع ایجار گرما یا فشار
- فلز مادر یا فلز پایه
- فلز پر کننده یا فلز جوش
منبع ایجاد گرما می تواند شعله یا منبع الکتریکی باشد.
فلز پایه: قطعات فلزی که باید با یکدیگر یکپارچه شوند.
فلز پر کننده: فلزی که در فرآیند جوشکاری ذوب شده و درز بین دو قطعه فلز پایه را پر می کند.
نکته: جوشکاری می تواند با و یا بدون فلز پر کننده باشد.
جوش قوس الکتریکی:
یکی از روش های جوشکاری که کاربرد وسیعی در جوشکاری ساختمانی دارد. در این روش اتصال بین قطعات فلز مادر با ذوب کردن لبه های درز و سخت شدن بعدی آنها صورت می گیرد. در حین ذوب فلز پایه و فلز جوش با یکدیگر ممزوج شده و پس از سخت شدن اتصال قطعات تامین می گردد.
نکته: گازها در حالت عادی قابلیت هدایت الکتریسیته ندارند. اگر تحت تاثیر عوامل خارجی مانند حرارت زیاد، میدان الکتریکی و غیره قرار گیرند، بعضی از اتم ها الکترون از دست می دهند و بار مثبت پیدا می کنند و برخی از الکترون ها وارد مدار اتم های خنثی شده و آنها را دارای بار منفی می سازند به این عمل یونیزه شدن گویند.
اجزاء مدار جوشکاری:
- ماشین جوشکاری که می تواند ترانس، رکتیفایر، موتور- مولد باشد.
- اتصال به فلز پایه
- اتصال به انبر و الکترود
- قوس الکتریکی
نوع جریان جوشکاری قوس الکتریکی:
جریان یکسو یا مستقیم و جریان متناوب
قطبیت در جوشکاری با جریان یکسو:
- اتصال با قطبیت منفی: قطب منفی به الکترود متصل می شود. در این حالت حدود ۰/۶۷ حرارت حاصله در فلز مبنا و ۰/۳۳ در الکترود آزاد می شود.
- اتصال با قطبیت مثبت: در اتصال با قطبیت مثبت، قطب مثبت به الکترود متصل می شود. در این حالت ۰/۳۳ حرارت حاصله در فلز مبنا و ۰/۶۷ در الکترود رها می شود.
در جوشکاری با جریان متناوب با توجه به آنکه جهت جریان به تناوب عوض می شود، اتصال با قطبیت مثبت یا منفی مفهومی ندارد در نتیجه نیمی از حرارت حاصله از قوس الکتریکی در الکترود و نیمی دیگر در قطعه آزاد می شود.
عوامل مهم جوشکاری:
- شدت جریان
- طول قوس یا ولتاژ قوس
- سرعت پیشروی
- زاویه الکترود
فرآیندهای جوشکاری:
- جوشکاری دستی
- جوشکاری نیمه خودکار
- جوشکاری خودکار
وضعیت های جوشکاری:
- وضعیت تخت یا کفی
- وضعیت افقی
- وضعیت سربالا
- وضعیت سقفی
نکته: جوشکاری در وضعیت تخت ساده ترین و در وضعیت سقفی مشکل ترین می باشد.
اتصالات جوشی:
- اتصال لب به لب
- اتصال پوششی
- اتصال سپری
- اتصال گونیا
- اتصال پیشانی
انواع جوش:
- جوش شیاری
- جوش گوشه
- جوش کام
- جوش انگشتانه
نکته: متداول ترین نوع جوش در ساختمان های فولادی جوش گوشه است.
جوش پذیری فولاد:
به صورت قابلیت سهولت در حصول جوش سالم و بدون ترک تعریف می شود. یک نوع فولاد وقتی قابل جوش نامیده می شودکه بدون مخارج اضافی و مشکلات جنبی، آن را بتوان به صورت متعارف جوش نمود.
پیش گرمایش:
از عوامل مهم جلوگیری از ایجاد ترک در جوش می باشد.
در صورت استفاده از الکترود کم هیدروژن پیش گرمایش را می توان به حداقل رسانید. در وضعیت های نظیر جوشکاری ورق های خیلی ضخیم یا پر آلیاژ و یا درزهای با درجه گیرداری بالا، نیاز به پیش گرمایش بیشتری است.
هر چند که پیش گرمایش فواید زیادی در بر دارد، لیکن به علت افزایش مخارج استفاده از آن، در مواردی توصیه می شود که به آن نیاز است.
دوستان و داوطلبان آزمون نظام مهندسی برای تسلط بیشتر به مباحث مقررات ملی ساختمان می توانند از منابع زیر استفاده نمایند:
نمونه سوالات طراحی شده کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی
کلید واژه های ازمون نظام مهندسی (همه رشته ها)
نمونه سوالات آزمون نظام مهندسی
پاسخ تشریحی سوالات راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی در آزمون اجرا معماری مهر ۹۹
پاسخ تشریحی سوالات راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی در آزمون اجرا معماری مهر ۹۸