آشنایی با اصول ایمنی در کارگاه های ساختمانی بر اساس مبحث ۱۲ مقررات ملی
یکی از مباحث کلیدی در هنگام اجرای عملیات ساختمانی رعایت اصول ایمنی است.با توجه به حوادث ناگوار ناشی از عدم اجرای اصول ایمنی، مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان به موضوع ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا تهیه و تدوین شده است. و ما در اینجا قصد داریم شما را با اصول ایمنی در کارگاه های ساختمانی آشنا کنیم
مطابق مبحث دوازدهم مقررات ملی، برخی از مطالب مربوط به اصول ایمنی را در این مقاله برای آشنایی مهندسین گرامی گردآوری کرده ایم.
حفاظت
حفاظت عبارت است از اقدامات و عملیاتی که به منظور نگهداری و مراقبت از افرادآ اشیاء، اموال، ابنیه، وسایل و تجهیزات در مقابل خطرات ناشی از اجرای عملیات ساختمانی بکار برده می شود.
ایمنی
ایمنی عبارت است از:
الف) مصون و محفوظ بودن کلیه کارگران و افرادی که به نحوی در کارگاه ساختمانی با عملیات ساختمانی ارتباط دارند.
ب) مصون و محفوظ بودن کلیه افرادی که در مجاورت یا نزدیکی (شعاع موثر) کارگاه ساختمانی عبور و مرور، فعالیت یا زندگی می کنند.
پ) حفاظت و مراقبت از ابنیه، خودروها، تاسیسات، تجهیزات و نظایر آن در داخل یا مجاورت کارگاه ساختمانی.
خطر
خطر به شرایطی اطلاق می شود که دارای پتانسیل رساندن آسیب به افراد، خسارت به وسایل، تجهیزات، بناها و از بین بردن مواد یا کاهش کارایی در اجرای یک عمل از قبل تعیین شده باشد.
بهداشت کار (بهداشت حرفه ای)
بهداشت کار (بهداشت حرفه ای) عبارت است از علم و فن پیشگیری از بیماری های ناشی از کار و ارتقای سطح سلامتی افراد شاغل از طریق کنترل عوامل زیان آور محل کار.
حادثه
حادثه رخدادی غیرعمد است که به طور غیرمنتظره ای اتفاق افتد و باعث خسارت مالی و یا صدمه جانی شود.
حادثه ناشی از کار
حادثه ناشی از کار رخدادی است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای شاعلین در کارگاه ساختمانی اتفاق افتد. همچنین حوادثی که در حین کمک رسانی به افراد حادثه دیده نیز رخ دهد حادثه ناشی از کار محسوب می گردد.
مجوزهای خاص و اقدامات قبل از اجرا
الف) کلیه پروانه ها و مجوزهای لازم به منظور اجرای عملیات ساختمانی، تخلیه و انبار کردن مصالح و تجهیزات، پارک ماشین آلات ساختمانی در پیاده روها، خیابان ها و سایر فضاهای عمومی، استفاده از تسهیلات عمومی و همچنین کار در شب از مراجع ذیربط اخذ شود.
ب) طرح تجهیز کارگاه، نحوه حفاظت از درختان داخل و مجاورت کارگاه، پلان و عمق گودبرداری و نحوه حفاظت و پایداری دیواره های گود تهیه و به تایید مرجع رسمی ساختمان رسیده و یک نسخه از آن جهت نظارت در اختیار ناظر قرار گیرد.
ت) برنامه زمانبندی کار، ساختار سازمانی اجرای کار، شرح وظایف و مسئولیت های کارکنان کلیدی و مستندات مربوط به تایید صلاحیت آنها کتبا به اطلاع صاحب کار و مهندس ناظر برسد.
ث) بیمه مسئولیت مدنی و شخص ثالث کارگاه و همچنین بیمه اجباری کارگران ساختمانی برقرار گردد.
ج) قطع یا جابجایی انشعاب آب، برق، گاز و سایر تاسیسات زیربنایی قبل از تخریب و گودبرداری.
در هر کارگاه ساختمانی سازنده موظف است اقدامات لازم به منظور حفظ و تامین ایمنی، بهداشت کار و حفاظت محیط زیست را به عمل آورد.
آشنایی با اصول ایمنی در کارگاه ها – نکات ایمنی
نکات ایمنی لازم الاجرا
۱-سازنده و کارفرمایان کارگاه های ساختمانی موظفند از شخص ذیصلاح دارای پروانه اشتغال یا مهارت فنی و یا گواهی ویژه در عملیات ساختمانی استفاده نماید. بعلاوه شاغلین در کارگاه های ساختمانی باید آموزش بهداشت کار و ایمنی را فراگرفته و گواهی های مربوطه را از مراجع ذیصلاح دریافت نموده باشند.
۲-سازنده و کارفرمایان کارگاه های ساختمانی موظفند برای تامین ایمنی، سلامت و بهداشت کارگران، وسایل و تجهیزات لازم را براساس مقررات مبحث دوازدهم تهیه و در اختیار آنها قرار دهند.
۳-در کارگاه های با زیر بنای بیش از ۳۰۰۰ نتر مربع و یا ۱۸ متر ارتفاع از روی پی، معرفی شخص ذیصلاح به عنوان مسئول ایمنی، بهداشت کار و حفاظت محیط زیست الزامی است.همچنین در گودهای با خطر زیاد و بسیاز زیاد بکارگیری شخص ذیصلاح و آشنا به مسائل ایمنی گودبرداری به عنوان “مسئول ایمنی کارگاه گودبرداری” الزامی است.
۴-در صورت وقوع حادثه سازنده موظف است تا تامین ایمنی و حفاظت لازم، از ادامه عملیات ساختمانی در موضع خطر خودداری نماید. در صورت حادثه منجر به خسارت جرح یا فوت، سازنده موظف است پس از اقدامات فوری برای رفع خطر، مراتب را حسب مورد به مراجع ذیربط گزارش نماید.
۵-مهندس ناظر موظف به نظارت بر اجرای مبحث دوازدهم مقررات ملی در عملیات ساختمانی است.
۶-سازنده موظف به پیان رسانی موثر و مطلوب به منظور تامین ایمنی، بهداشت کار و حفاظت محیط زیست در داخل و اطراف کارگاه ساختمانی با استفاده از علائم تصویری هشداردهنده الزام کننده و آگاه کننده مطابق مفاد مبحث “علائم و تابلوها (مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان)” می باشد.
۷-کارگاه ساختمانی باید به طور ایمن و مطمئن محصور شده و از ورود افراد متفرقه و غیرمسئول به داخل آن جلوگیری به عمل آید.
۸-مواد و ترکیبات شیمیایی مورد استفاده در کارگاه های ساختمانی باید دارای برگه اطلاعات ایمنی مواد باشد و یک نسخه از آن در داخل کارگاه ساختمانی نگهداری شود.
۹- برای حفظ و تامین بهداشت کارگران، عابران و مجاورین کارگاه ساختمانی و همچنین حفاظت محیط زیست در هنگام تخریب، باید با روش های مناسب و ازجمله عملیات آبپاشی از انتشار و پراکنده شدن گرد و غبار جلوگیری شود.
۱۰- از انبار کردن و انباشتن مصالح ساختمانی در نزدیکی لبه های گودبرداری، دهانه چاه ها، گودال ها، پرتگاه ها و نظایر آن جلوگیری به عمل آید.
مبحث دوازدهم یکی از منابع آزمون نظام مهندسی می باشد. داوطلبانی که در آزمون اجرا رشته های عمران و معماری قبول می شوند برای در یافت پروانه صلاحیت اجرا ملزم به گذراندن دوره ای تحت عنوان HSE هستند. همچنین در هنگام ارتقا پایه نیز دوره ی پیشرفته HSE توسط سازمان نظام مهندسی استان برگزار می شود که برای ارتقا پروانه صلاحیت اجرا در آن دوره نیز باید شرکت نمود.
مهندسان و داوطلبان آزمون نظام مهندسی برای افزایش اطاعات در زمینه ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا می توانند از مطالب زیر که در سایت کلید واژه موجود است استفاده نمایند.:
دانلود فایل مبحث ۱۲ ویرایش ۱۳۹۲
نمونه سوالات ( تست های تالیفی ) مبحث ۱۲ ( ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا )
پاسخ تشریحی تست مبحث ۱۲ در آزمون نظارت معماری مهر ۹۶
پاسخ تشریحی سوالات مبحث ۱۲ آزمون نظام مهندسی معماری اجرا مهر۹۶
