آشنایی با فلزات غیرآهنی مطابق با مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان ویرایش سال ۹۶
مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان مصالح و فرآورده های ساختمانی از منابع آزمون صلاحیت های (نظارت، اجرا) رشته عمران و صلاحیت (نظارت و اجرا) رشته معماری می باشد.
در این نوشتار به بررسی فلزات غیرآهنی مورد استفاده در صنعت ساختمان می پردازیم.
دسته بندی فلزات غیرآهنی:
الف) آلومینیوم: فلزی نقره ای رنگ، با جلای فلزی، نرم و سبک و دارای قابلیت شکل پذیری زیاد. از مزایای آلومینیوم و آلیاژهای آن سبکی وزن و ضد زنگ بودن آنهاست. از معایب آن مدول ارتجاعی کم و حساسیت در برابر افزایش حرارت است.
موارد مصرف آلومینیوم در کارهای ساختمانی:
- آلیاژهای آلومینیوم با مقاومت نسبتا کم، که بیشتر برای ساخت ورق ساده یا موج دار، پوشش شیروانی ها، درزبند و درزپوش، تزیین ساختمان و …
- آلیاژهای آلومینیوم با مقاومت زیاد، که در قطعات باربر اصلی در کارهای ساختمانی و ساخت اسکلت سبک سازه ها به کار می رود.
- از پودر آلومینیوم در ساختن رنگ و بتن گازی استفاده می شود.
ب) مس: فلزی است سرخ رنگ، جلاپذیر و نرم که به خوبی قابلیت چکش خواری دارد و به آسانی شکل می گیرد. مس را می توان جوش داد و به آسانی لحیم کرد.
از مس و آلیاژهای آن که گونه های برنج و مفرغ است در آب بندی، درزبندی، کارهای تزئیناتی، ساختن قطعات شیرآلات و یراق آلات و لوله سازی استفاده می شود.
لوله های مسی را برای انتقال آب و بخار آب به کار می برند. جنس لوله مارپیچ آب گرم کن نیز از مس است.
مس برای گرماساری و برق رسانی از توانایی بسیار خوبی برخوردار است.
پ) سرب: فلزی خاکستری رنگ مایل به آبی به آسانی بریده می شود و خراش بر می دارد. سنگین ترین و نرم ترین فلز صنعتی است. می توان آن را به آسانی شکل داد .اگر سرد باشد، قابلیت برش، تا خوردن، نورد و منگنه شدن دارد و می توان آن را لحیم کرد و جوش داد.
از ورق سربی براری تراز کردن خرپاها و تیرهای فولادی به عنوان زیرسری استفاده می شود.
ت) روی: فلزی است با رنگ متمایل به آبی و جلادار، در گرمای ۱۰۰ درجه سیاسیوس ترد است و در گرمای ۱۰۰ تا ۲۵۰ درجه سیلسیوس از تردی آن کاسته می شود و می توان به آن شکل داد نورد کرد و به شکل سیم درآورد.
از روی برای پوشاندن ورق، لوله و سایر قطعات فولادی و نیز جلوگیری از زنگ زدن آنها استفاده می شود.
ث) قلع: فلزی به رنگ سفید نقره ای جلادار، نرم است و به آسانی شکل می پذیرد. آن را میتوان ریخت و لحیم کرد و بدون آنکه نیاز به گرم کردن داشته باشد چکش خواری ونورد کرد.
از قلع کمتر از روی برای پوشش قطعات فولادی ساختمانی استفاده می شود و در تولید انواع آلیاژها به خصوص برنز یا مفرغ که آلیاژی از مس و قلع است کاربرد دارد.
ایمنی و بهداشت کار با فلزات غیرآهنی:
الف) هنگام تهیه قطعات از ورق ها یا پروفیل های آلومینیومی باید اقدامات احتیاطی لازم را در نظر داشت و از وسایل متداول کار با فلز نظیر دستکش و پایپوش و هنگام برشکاری یا پرچکاری از عینک حفاظتی استفاده شود.
ب) پسماندهای فلزی و فلزات غیرآهنی و پسماندهای آلیاژ فلزات به عنوان پسماندهای ویژه محسوب شده و بایدتدابیر خاص مصوب شورای عالی حفاظت محیط زیست در مرود آنها عملیاتی شود.
پ) خاکسترها و ضایعات روی، مس، لجن های آبکاری، پسماند مایع ناشی از پاکسازی فلزات، باقیمانده رسوبی فرآوری فلزات غیرآهنی، پسماندها یا قراضه های انباره های الکتریکی، قطعات الکتریکی نمونه هایی از پسماندها می باشد.
سازگاری فلزات غیرآهنی:
ورق های نازک آلومینیوم به منظور حفاظت رطوبت باید دارای ضخامت و انعطاف پذیری مناسب بوده و در صورت استفاده به عنوان روکش عایق های رطوبتی باید حداقل ضخامت ذکر شده در استانداردهای مرتبط را داشته باشد.
استفاده از ورق های آلومینیوم به عنوان نمای ساختمان باید با ملحوظ داشتن موارد لازم در شرایط محیطی از نظر رطوبت و دمای محیط صورت گیرد.
دوستان و داوطلبان آزمون نظام مهندسی برای تسلط بیشتر به مباحث مقررات ملی ساختمان می توانند از منابع زیر استفاده نمایند:
نمونه سوالات مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان مصالح و فرآورده های ساختمانی (تست های تالیفی)
کلیدواژه های آزمون نظام مهندسی
آزمون آنلاین مبحث ۵ مقررات ملی (مصالح و فرآورده های ساختمانی)
پاسخ تشریحی سوالات مبحث ۵ در آزمون اجرا عمران مهر ۹۹
پاسخ تشریحی سوالات مبحث ۵ آزمون نظارت عمران مهر ۹۸
پاسخ تشریحی تست های مبحث ۵ در آزمون اجرا عمران مهر ۹۸
پاسخ تشریحی تست های مبحث ۵ در آزمون نظارت معماری مهر ۹۸
آشنایی با فرآورده های سیمانی مورد استفاده در ساختمان بر اساس مبحث ۵
