با توجه به آنکه آهن خالص کاربردی در صنعت ساختمان سازی ندارد از آلیاژ های آن که فولاد و چدن می باشند در ساختمان سازی و صنایع دیگر استفاده می شود.
اگر مقدار درصد کربن از ۲/۰۶ درصد کمتر باشد، محصول را فولاد و اگر مقدار آن بین ۲/۰۶ تا ۴/۵ باشد محصول را چدن گویند.
دسته بندی آهن و فرآورده های آهنی:
الف) چدن: از ذوب مجدد و تصفیه آهن خام به دست می آید. از چدن در ساخت لوله های آب رسانی و فاضلاب و قطعات مربوط مانند زانویی، سه راهه، چهارراهه و شیرآلات صنعتی و همچنین دیگ های حرارت مرکزی، کنتور آب، قطعات درپوش و … استفاده می شود.
ب) فولاد: خواص فولاد به درصد کربن موجود در آن، عملیاات حرارتی انجام شده بر روی آن و عناصر فلزی و غیرفلزی موجود در آن بستگی دارد. فولاد کربنی به آن دسته از فولادها اطلاق می گردد که کربن اصلی ترین عنصر آن باشد. فولاد کربنی کاربرد وسیعی در صنعت داشته و معمولا در حالت آنیل و یا نرماله بکار می روند، ولی در شرایط خاص در حالت سخت کاری و تنیده نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
پ) میلگردهای مصرفی از نظر شکل رویه به سه دسته طبقه بندی می شوند:
پ-۱) میلگردهای با رویه صاف یا میلگردهای ساده این نوع رویه فقط در میلگرد س ۲۴۰ به کار برده می شود.
پ-۲) میلگردهای با رویه آجدار که سایر میلگردهای را شامل می شود. آج عبارت است از برجستگی هایی به شکل های متفاوت که به صورت طولی زاویه دار در هنگام نورد بر روی آن ایجاد می شود.
پ-۳) میلگردها از نظر روش ساخت در سه گروه فولاد گرم نورد شده، فولاد سرد نورد شده، فولاد سرد اصلاح شده و فولاد گرم اصلاح شده تقسیم می شوند. تفکیک میلگردها از یکدیگر به لحاظ هندسی، براساس قطر اسمی آنها صورت می گیرد.
ت) الکترود جوشکاری: فلز پر کننده درز جوش می باشد. که به شکل مفتول یا میلگرد نازک بدون روکش و یا روکش دار عرضه می شود. روکش الکترود ترکیب شیمیایی و خواص فیزیکی فلز جوش را کنترل و تنظیم می کند.
ث) سیم جوشکاری: سیم های جوشکاری در جوش کاری با گاز و در محیط مناسب استفاده می شود. سیم جوشکار یباید تمیز و به دور از هر گونه آلودگی و ناخالصی و سطح آن عاری از زنگ زدگی و روغن و مانند این ها باشد.
ج) پودر گدازآور جوشکاری: از این پودر در جوش قوس الکتریکی، با الکترود فولادی روکش، استفاده می شود و جوشکاری با سیم، برای برقراری قوس الکتریکی به کار می رود.
ایمنی، بهداشت و ملاحظات زیست محیطی
الف) هنگام برشکاری، آهنگری و به طور کلی کارهایی که باعث ایجاد خطر برای صورت و چشم گارگزان می شود، باید آنها به عینک و نقاب حفاظتی استاندارد متناسب با نوع کار و خطرهای آن مجهز باشند.
ب) به دلیل احتمال وجود برخی مواد مضر در روپوش و یا جود آزبست، کارگران از تماس مستقیم پوست دست و بدن خود با پوشش روی الکترودها خودداری کنند.
سازگاری:
الف) همه ی قطعات فولادی باید دارای نوعی حفاظت در برابر خوردگی باشند.
ب) در مواردی که زنگ زدگی فولاد محتمل است، مانند لوله های آب رسانی، فاضلاب و قطعاتی مانند زانویی، سه راهه، و شیرآلات صنعتی، از چدن استفاده می شود.
پ) در جاهای نمناک، برای جلوگیری از زنگ زدگی ورق، لوله، پیچ . مهره میخ فولادی، از اندود روی استفاده می شود.
بسته بندی، حمل و نگهداری:
الف) تیرآهن های به طول مساوی، ترجیحا تیرآهن های ۱۲، به کمک تسمه یا مفتول های ضخیم بسته بندی می شود.
ب) لازم است هر مجموعه پیچ و مهره بسته بندی شود. اگر پیچ و مهره چرب و آغشته به روغن نباشد، آنها را باید در لفافه ای پلاستیکی (نایلونی) قرار داد و تا حد ممکن هوای داخل بسته را خارج کرد.
پ) میلگردهایی که هنوز بریده یا خم نشده اند باید به گونه ای انبار و نگهداری شوند که برچسب و علامت کارخانه سازنده فولاد بر روی آنها قابل رویت باشد.
ت) از صدمه مکانیکی یا تغییر شکل پلاستیک به میلگردها، نظیر بریدگی و ضربه و … باید جلوگیری شود.
ث) میلگردها باید به روشی حمل و انبار شوند که دچار خمیدگی بیش از حد نشوند.
ج) میلگردها باید بسته به قطر و رده آنها، به صورت مجزا انبار شوند.
چ) میلگردها باید به نحوی تخلیه شوند که هم به کارگران صدمه نزنند و هم خود صدمه نبینند.
ح) بر روی تمامی شاخه های میلگردهای آحدار تولیدی باید علامت مشخصه با فواصل حداکثر ۲ متر حک شود تا از روی آن نام کارخانه سازنده و نوع میلگرد معلوم شود.
خ) الکترودهای روپوش دار باید در بسته بندی مناسب مانند لفافه نایلونی، عرضه گردد. نایلون یا پوشش ضد رطوبت باید در حدی باشد که به آسانی سوراخ یا پاره نشود.
د) معمولا چند بسته در یک کارتن یا هر بسته لفافه دار جداگانه درون یک کارتن قرار داده شود.
ذ) الکترودها باید در انبارهای مسقف و خشک و به دور از رطوبت نگهداری شوند.
ر) در هنگام بارگیری نباید به بسته ها یا کارتن ها ضربه شدید وارد شود و از پرتاب کردن آنها باید خودداری کرد. در هر حال، پوشش روی الکترود نباید آسیبی برسد.
ز) پوشش باید کاملا اطراف الکترودها را بگیرد و به آنها چسبیده باشد. تا هوای پوشش را به کم ترین حد ممکن برساند و از حرکت الکترودها جلوگیری کند. البته اگر بتوان هوای داخل پوشش را تخلیه کرد، بهتر خواهد بود.
دواطلبان آزمون نظارت و اجرا رشته های عمران و معماری برای تسلط بیشتر نسبت به مبحث ۵ مقررات ملی می توانند از منابع گردآوری شده در سایت کلیدواژه استفاده نمایند:
نمونه سوالات مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان مصالح و فرآورده های ساختمانی (تست های تالیفی)
کلیدواژه های آزمون نظام مهندسی
آزمون آنلاین مبحث ۵ مقررات ملی (مصالح و فرآورده های ساختمانی)
پاسخ تشریحی سوالات مبحث ۵ آزمون نظارت عمران مهر ۹۸
آشنایی با چوب و فرآورده های آن در صنعت ساختمان سازی مطابق با مبحث ۵
آشنایی با فرآورده های سیمانی مورد استفاده در ساختمان بر اساس مبحث ۵
