آشنایی با ضوابط پلکان برقی و پیاده رو متحرک براساس مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان
مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان آسانسورها و پلکان برقی یکی از منابع آزمون رشته های تاسیسات مکانیکی (طراحی، نظارت و اجرا)، تاسیسات برقی (طراحی ، نظارت و اجرا) و معماری (طراحی، نظارت و اجرا) می باشد از همین رو در این نوشتار از سایت کلید واژه به بررسی ضوابط پلکان برقی و پیاده رو متحرک براساس ضوابط مبحث ۱۵ می پردازیم.
الزامات طراحی:
الف) پلکان برقی باید در محلی که بیشترین تردد مسافران از آنجا صورت می گیرد تعبیه گردد، و بدون بروز اغتشاش در مسیر حرکت عادی آن طبقه، افراد را به سطح بالاتر یا پایین تر منتقل نماید.
ب) در ابتدا و انتهای پلکان برقی فضای غیرمحصور مناسبی در نظر گرفته شود، به نحوی که مسافران به راحتی به مسیر حرکت خود ادامه داده و از ازدحام در قسمت ورودی و خروجی جلوگیری شود. حداقل عرض این فضا باید به اندازه فاصله لبه بیرونی دستگیره ها به علاوه ۸۰ میلیمتر از هر طرف بیشتر بوده و عمق آن از انتهای دستگیره ۲/۵ متر باشد.
پ) در مکان های پرتردد نظیر مترو و پایانه های مسافری باید از پله های عریض استفاده نمود. پلکان برقی این اماکنباید از نوع پرکار یا خیلی پرکار انتخاب شوند.
ت) اطراف منطقه باز طبقه فوقانی بایستی به نحوی محصور گردد که امکان سقوط ناخواسته اشیا یا افراد وجود نداشته باشد.
ث) حداکثر سرعت پلکان برقی در صورتی که زاویه شیب آن بیش از ۳۰ درجه نباشد ۰/۷۵ متر بر ثانیه می باشد. در صورتی که زاویه شیب بین ۳۰ تا ۳۵ درجه باید حداکثر سرعت اسمی ۰/۵ متر بر ثانیه می باشد.
ج) سرعت اسمی پیاده رو متحرک در ورودی و خروجی آن حداکثر ۰/۷۵ متر بر ثانیه می باشد.
چ) حداقل فاصله قائم مجاز مابین نوک هر پله تا هر مانع فوقانی ۲/۳ متر می باشد.
ح) زاویه شیب پلکان برقی نباید از ۳۰ درجه بیشتر شود، در صورتی که حداکثر ارتفاع پله ۶ متر و حداکثر سرعت آن ۰/۵ متر بر ثانیه باشد این زاویه تا ۳۵ درجه قابل افزایش است.
خ) زاویه شیب پیاده رو متحرک حداکثر ۱۲ درجه نسبت به سطح افق است.
د) تحت شرایط خاصی سرعت اسمی پیاده رو متحرک در ورودی و خروجی تا ۰/۹ متر بر ثانیه قابل افزایش است در این صورت نباید عرض پیاده رو از ۱/۱ متر بیشتر باشد.
مشخصات فنی پلکان برقی و پیاده رو متحرک:
الف) پلکان برقی و پیاده رو متحرک باید قابلیت حرکت در دو جهت پایین و بالا را داشته باشد.
ب) در پلکان برقی باید حداقل ۲ و حداکثر ۴ پله تخت در ورودی و خروجی جهت تسهیل پیاده شدن افرا پیش بینی گردد. در صورتی که ارتفاع پلکان برقی بیش از ۶ متر باشد تعبیه ۳ پله تخت در ورودی و خروجی پلکان برقی الزامی است.
پ) نرده های پلکان برقی و پیاده رو نتحرک باید در دو طرف وجود داشته باشند. جنس دیواره های آنها معمولا فلز است. در صورتی که جنس این دیواره ها شیشه باشد باید از نوع شیشه ایمین با مقاومت مکانیکی کافی و حداقل ۶ میلیمتر ضخامت باشد.
ت) نرده های هر دو طرف باید پس از رسیدن به سطح افقی طبقات حداقل ۳۰۰ میلیمتر ادامه یابند.
ث) دستگیره روی نرده های دو طرف پله باید متحرک و هم جهت حرکت پله بوده و سرعت حرکت آن برابر سرعت حرکت پله با رواداری حداکثر ۲± درصد باشد.
ج) فاصله بین کناره های خارجی دستگیره و دیواره یا مانع اطراف ( در صورت وجود) نباید کمتر از ۸۰ میلیمتر باشد.
چ) فاصله بین پله ها و یا فاصله بین پله ها و حفاظ کناری آنها نباید بیش از ۵ میلیمتر باشد.
حفاظت های فنی و ایمنی:
الف) لازم است در گوشه زیر سقف طبقه فوقانی و پلکان برقی محافظ نصب گردد.
ب) در محل ورود و خروج دستگیره به نرده های دو طرف پله باید محافظ دست یا انگشت یا اشیای خارجی تعبیه نمود.
پ) کنترل کننده مکانیکی سرعت (گاورنر) جهت تشخیص ازدیاد یا کاهش سرعت مجاز باید در ساختار پلکان برقی و پیاده رو های متحرک پیش بینی گردد.
ت) در هنگتم شکستن پله، گیر کردن مانعی بین پله ها یا بین پله ها و صفحه شانه ای و پاره شدن زنجیر اتصال پله ها به یکدیگر باید به وسیله حسگرهای جداگانه حرکت پله متوقف گردد.
ث) عرض شیار هر پله از ۵ تا ۷ میلیمتر و عمق آن از ۱۰ میلیمتر نباید کمتر باشد.
ج) حداکثر ارتفاع هر پله ۰/۲۴ متر و حداقل عمق ۰/۳۸ متر می باشد.
چ) سراسر اجزای پلکان برقی و پیاده روهای متحرک باید در کلیه ساعات کارکرد با روشنایی یکنواخت بیش از ۵۴ لوکس روشن شود.
تحویل گیری و نگهداری:
الف) مسئولیت کارکرد صحیح، ایمن و مداوم پلکان برقی و پیاده روهای متحرک پس از نصب و راه اندازی به عهده شرکت سازنده یا فروشنده آن می باشد. ولی مهندسان یا مسئولان بهره برداری یا کارفرما باید طبق مفاد این مقررات و سایر موارد ایمنی و فنی مندرج در مشخصات فروشنده، پلکان برقی و پیاده روهای متحرک را تحویل بگیرند و در این زمینه مسئولیت دارند.
ب) در صورتی که هر یک از موارد مندرج در این مقررات توسط فروشنده یا سازنده پلکان برقی و پیاده روهای متحرک و یا موارد ساختمانی رعایت نشده باشد، هر کدام در حوزه مسئولیت خود موظف به رفع مغایرت بوده و تا زمان رفع این موارد تحویل گیری و بهره برداری از پلکان برقی و پیاده رو متحرک امکان پذیر نخواهد بود.
پ) پس از تحویل گیری پلکان برقی و پیاده روهای متحرک، نگهداری و سرویس های منظم آن باید به عهده شرکت های ذیصلاح گذاشته شود. هر گونه اشکال ناشی از عدم سرویس به عهده نگهدارنده می باشد و در صورت عدم عقد قرارداد نگهداری، مسئولیت به عهده مسئولان ساختمان یا نمایندگان قانونی آنها می باشد.
داوطلبان آزمون نظام مهندسی ساختمان برای مطالعه بیشتر می توانند از منابع زیر استفاده نمایند:
نمونه سوالات ( تست های تالیفی ) مبحث پانزدهم (آسانسور و پلکان برقی) ویژه آزمون نظام مهندسی
کلیدواژه های آزمون نظام مهندسی
پاسخ تشریحی تست مبحث ۱۵ در آزمون نظارت معماری مهر ۹۶
فیلم آموزشی مبحث ۱۵ (آسانسور و پلکان برقی) ویژه آزمون نظام مهندسی
