آشنایی با انواع الکترود مطابق با راهنمای جوش و اتصالات جوشی
در این مطلب از سایت کلید واژه قصد داریم شما را با انواع الکترود مطابق با راهنمای جوش و اتصالات جوشی آشنا کنیم
الکترود یا سیم جوش نوعی سیم فلزی برای جوش کاری بین دو فلز است.
الکترود جوشکاری قوسی: فلز پرکننده به شکل مفتول با روکش یا بدون روکش که جریان الکتریکی توسط آن بین انبر الکترود و قوس الکتریکی منتقل می شود.
الکترود مداوم: الکترود لخت پیوسته که به دور قرقره پیچیده شده و در جوشکاری خودکار یا نیمه خودکار زیرپدری یا تحت حفاظت گاز مورد استفاده قرار می گیرد.
الکترود مغزه دار: یک نوع الکترود مداوم که پودر جوشکاری در مغزه آن قرار دارد و در جوشکاری خودکار و نیمه خودکار مورد استفاده قرار می گیرد.
الکترود روکش دار: الکترود فلزی با طول محدود و روکش نسبتا ضخیمی از موادی که دو هدف را برآورده می کند:۱) تثبیت قوس الکتریکی-۲) بهبود خواص فلز جوش
دسته بندی الکترودها در ۵ گروه اصلی:
- الکترود فولاد نرمه
- الکترود فولاد پرکربن
- الکترود فولادهای آلیاژی خاص
- الکترود چدن
- انواع الکترودهای غیرآهنی
نکته: وجود روکش در روی مفتول فولادی الکترود قوس الکتریکی و فلز جوش را درحین عملیات جوشکاری از مرحله ذوب تا انجماد از هوای اطراف محافظت می کند.
طبقه بندی و شماره گذاری الکترودها طبق AWS
الکترودها بر حسب خواص مکانیکی مفتول فولادی، نوع پوشش، وضعیت جوشکاری طبقه بندی و برای شناسایی شماره گذاری می شوند.
سیستم شماره گذاری براساس AWS یک عدد چهار یا پنج رقمی است که به دنبال حرف E قرار می گیرند. حرف E مخفف کلمه الکترود است. اولین دو رقم سمت چپ (یا سه رقم اول در سیستم پنج رقمی) حداقل مقاومت کششی مفتول الکترود بر حسب کیلوپوند بر اینچ مربع را نشان می دهد. رقم سوم موقعیت جوشکاری را توصیف می کند. آخرین رقم نوع جریان و نوع روکش الکترود را تعیین می کند.
نکات مهم در انتخاب الکترود:
الف) هندسه درز-ب) ضخامت لایه جوش- پ) موقعیت جوشکاری-ت) نوع و شدت جریان-ث) مهارت جوشکار- ج) شرایط بهره برداری
دسته بندی الکترودها بر حسب ویژگی های کاربردی و نوع درز اتصال:
الف) الکترودهای پرجوش
ب) الکترودهای زودجوش(نفوذی)
پ) الکترودهای پر و زودجوش (زودرو)
معرفی انواع الکترود های متعارف و کاربرد آنها:
الف)E6010: الکترود همه وضعیت با جریان یکسو و قطبیت مثبت. یکی از بهترین انواع الکترود روکش دار جهت جوشکاری های قائم و سقفی است. اکثر کاربرد این الکترود در جوشکاری فولاد نرمه است لیکن می توانند در جوشکاری ورق های گالوانیزه یا بعضی از فولادهای کم آلیاژ به کار روند.
ب)E6011: الکترود همه وضعیت با جریان متناوب و یکسو با قطبیت مثبت. ویژگی های عملی، خواص مکانیکی و موارد کاربرد این الکترود مشابه E6010 می باشد. با این اختلاف که این الکترود با جریان متناوب هم استفاده می شود. ممکن است با جریان یکسو و قطبیت معکوس نیز به کار رود ولی در این صورت بسیاری از ویژگی های مفید خود را از دست می دهد.
پ)E6012: الکترود همه وضعیت با جریان متناوب و یکسو با قطبیت منفی. اغلب برای درزهایی که به طور مناسب جفت نشده اند به کار می رود. این الکترود سازگاری مناسبی برای جوشکاری صفحات تک با جوش گوشه افقی دارد.
ت)E6013: الکترود همه وضعیت با جریان متناوب و یکسو با قطبیت مستقیم. تقریبا شبیه الکترود E6012 است. تمیز کردن گل راحتتر و تثبیت قوس با سهولت بیشتری انجام می شود. عموما برای جوشکاری صفحات نازک و جوشکاری های قائم رو به پایین طراحی شده اند.
ث)E7015: الکترود همه وضعیت، جریان یکسو با قطبیت مثبت (از نوع کم هیدروژن). این الکترود به نام الکترود کم هیدروژن سدیم دار معروف است. نوار جوش تخت بوده و در بعضی موارد ممکن است محدب باشد. در بسیاری موارد استفاده از این الکترود نیاز به عملیات پیش گرمایش و پس گرمایش را منتفی می سازد.
ج)E7016:الکترود همه وضعیت، جریان یکسو یا متناوب با قطبیت مثبت (از نوع کم هیدروژن). همانند الکترود E7015 می باشد. مزیت اضافی آن با جریان یکسو یا متناوب کاربرد دارد.
چ)E7018: الکترود همه وضعیت با جریان متناوب و یکسو با قطبیت مثبت (از نوع کم هیدروژن). روکش این الکترود دقیقا مشابه ترکیب الکترود E7015 و E7016 ولی ضخیم تر از آنهاست. گل حاصل ضخیم و ترد بوده و پاک کردن آن راحت است. در جوشکاری لوله ها، مخازن و کارهای ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
ح)E7028: قابل استفاده در وضعیت افقی و تخت، با جریان متناوب و یکسو با قطبیت مثبت (از نوع کم هیدروژن و حاوی پودر آهن). تنها مناسب جوشکاری در موقعیت افقی و تخت می باشد. مشابه الکترودهای E7018 می باشد.
خ)E7024: برای جوشکاری گوشه در موقعیت افقی و تخت جریان متناوب و یکسو با هر دو نوع قطبیت (روکش آن از جنس تیتانیوم و پودر آهن). این الکترودها با هر دو نوع جریان متناوب و یکسو و با هر نوع قطبیت به کار می روند. هر چند در عمل جریان متناوب ترجیح داده می شود. برای جوشکاری گوشه فولاد نرمه مناسب می باشند.
معایب استفاده از الکترود معیوب:
الف) ایجاد قوس الکتریکی شعله ور
ب) افزایش مقدار و مسافت پاشش جرقه های جوش
پ) ایجاد آخال و حفرات در فلز جوش
ت) پودر شدن پوشش الکترود
ث) تاول زدن پوشش الکترود
ج) احتیاج به ولتاژ بالا برای انجام جوشکاری
چ) باقی ماندن سرباره در داخل فلز جوش
ح) بروز سوختگی های کناره جوش
خ) عدم پایداری قوس و خاموش و روشن شدن آن
دوستان و داوطلبان آزمون نظام مهندسی برای تسلط بیشتر به مباحث مقررات ملی ساختمان می توانند از منابع زیر استفاده نمایند(راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی ویرایش سال ۹۰ یکی از منابع آزمون نظارت و اجرا عمران و معماری می باشد.):
نمونه سوالات طراحی شده کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی
کلید واژه های ازمون نظام مهندسی (همه رشته ها)
نمونه سوالات آزمون نظام مهندسی
پاسخ تشریحی سوالات راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی در آزمون اجرا معماری مهر ۹۹
پاسخ تشریحی سوالات راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی در آزمون اجرا معماری مهر ۹۸
پاسخ تشریحی تست های راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی در آزمون اجرا عمران مهر ۹۸
