آشنایی با الزامات و ضوابط آهک مصرفی در ساختمان ها طبق مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان
آهک ازجمله موادی است که از دوران باستان تاکنون برای ساخت انواع بناها استفاده شده است. از اینرو در فصل سوم ویرایش سال ۹۶ مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان به معرفی و الزامات استفاده از آهک در صنعت ساختمان پرداخته شده است که در این نوشتار به مهمترین ضوابط مطرح شده آهک مصرفی در ساختمان می پردازیم.
تعریف آهک ساختمانی:
آهکی است که بنابر مشخصات شیمیایی، فیزیکی و روش فرآوری برای مصارف ساختمانی ویژه یا معمولی، به صورت آهک زنده یا شکفته کاربرد دارد.
آهک زنده یا هوایی:
آهک پرمایه ای که ۹۰ تا ۱۰۰ درصد اکسید کلسیم دارد و بخش عمده آن اکسید کلسیم یا اکسید کلسیم همراه با اکسید منیزیم است. این آهک بسیار زود شکفته می شود و در موقع شکفته شدن مقدار زیادی حرارت آزاد می کند و ازدیاد حجم آن در این موقع زیاد است.
آهک شکفته یا هیدراته:
پودر خشکی است که از ترکیب اکسید کلسیم با آب به دست می آید. از لحاظ شیمیایی از هیدروکسید کلسیم یا مخلوطی از هیدروکسید کلسیم و اکسید منیزیم یا هیدروکسید منیزیم و یا هر دو ساخته می شود. آهک شکفته دی اکسید کربن موجود در هوا را جذب می کند و به سنگ تبدیل می شود.
آهک هیدرولیک هیدراته (آهک آبی):
این نوع آهک از کلسینه شدن سنگ آهک حاوی سیلیس و آلومین ساخته می شود. از نظر ترکیب شیمیایی و گیرش، شبیه سیمان پرتلند است ولی مقداری آهک زنده به حلت آزاد دارد و مقاومت آن از سیمان پرتلند کمتر و از آن دیرگیرتر است.
آهک نیمه آبی:
آهکی است که دارای ۷۵ تا ۸۵ درصد اکسید کلسیم و ۱۵ تا ۲۵ درصد خاک رس است. به تدریج شکفته می شود و حجم آن افزایش کمی دارد. مانند آهک آبی در زیر آب گرفته و سقف می شود ولی مقاومت آن کمتر از آهک آبی است.
دسته بندی آهک مصرفی در ساختمانی:
الف) آهک هیدراته هیدرولیکی برای مصارف ساختمانی: در اندود کاری، ملات و افزودنی اصلاح کننده بتن به کار می رود.
ب) آهک هیدراته پرداخت: در لایه آستر، زیرکاری، روکش پرداخت، ساخت ملات و ماده افزودنی در بتن کاربرد دارد.
پ) آهک هیدراته برای مصارف بنایی: بر چهار نوع معمولی، معمولی هوادار، ویژه و ویژه هوادار می باشد.
ت) آهک زنده: به سه گروه فعال، نیمه فعال و کم فعال تقسیم می شود.
آهک فعال:شکفتن آهک کمتر از ۵ دقیقه اتفاق افتد.
آهک نیمه فعال: شکفتن آهک بین ۵ تا ۳۰ دقیقه اتفاق افتد.
آهک کم فعال: شکفتن آهک بیشتر از ۳۰ دقیقه اتفاق افتد.
فرآورده های آهکی:
الف) آجر ماسه آهکی
ب) بتن آهکی سبک:
این بتن از نوع سیلیکات کلسیم است. از خواص آن سبک بودن و داشتن عایق حرارتی است. قطعات پیش ساخته آن در سقف و دیوارهای غیرباربر به کار می رود.
نکات ایمنی و بهداشتی در استفاده از آهک:
الف) آهک به چشم و پوست آسیب می رساند و تنفس بخار آهک زنده، هنگام شکفتن زیان آور است از اینرو بهتر است در کارگاه ساختمانی از آهک هیدراته استفاده شود.
ب) کارگران باید از وسایل ایمنی از قبیل کلاه، نقاب حفاظتی، کفش، دستکش، ماسک و لباس ایمنی استفاده نمایند.
پ) رعایت نکات ایمنی و بهداشتی به دلیل آزاد سازی گرمای زیاد در هنگام شکفته شدن آهک الزامی است.
نکات اجرایی استفاده از آهک:
الف) سطح زیرین اندود آهک یا آهک و گچ حتما باید خشک باشد.
ب) اندود ماسه سیمان با آهک برای بیشتر سطوح مناسب است. با قفل و بست می توان از میزان انقباض خشک شدن کاست. این اندود برای محیط های مرطوب نیز مناسب است.
پ) آب آهک سبب خوردگی فلزات به ویژه سرب، روی و آلومینیم می شود، بنابراین باید قطعات فلزی را پیش از قرار دادن در ملات های آهکی یا سیمانی با مواد مناسب اندود کرد.
بسته بندی، حمل و نگهداری:
الف) آهک زنده در ظروف مخصوص یا کیسه های آب بندی شده برای جلوگیری از تاثیر آب و دی اکسید کربن هوا نگهداری شود.
ب) آهک هیدراته باید در محل مناسبی نگهداری شود و از نفوذ دی اکسید کربن هوا و تابش آفتاب مصون باشد تا از خشک شدن آن جلوگیری شود.
پ) مشخصات آهک باید روی ظروف حمل و کیسه ها نوشته شود.
ت) آهک شکفته را می توان انبار کرد و حمل و نقل آن از آهک زنده آسانتر است و در انبار در صورت محفوظ ماندن از هوا فعالیت آن کم نمی شود. آهک زنده به سرعت از هوا رطوبت می گیرد و شکفته می شود، لذا باید آن را در جای خشک نگهداری و از نفوذ هوا، رطوبت و آب در آن جلوگیری کرد.
به داوطلبان آزمون نظام مهندسی توصیه می شود از منابع ذیل در سایت کلید واژه برای قبولی در آزمون استفاده نمایند:
کلیدواژه های آزمون نظام مهندسی
آزمون آنلاین مبحث ۵ مقررات ملی (مصالح و فرآورده های ساختمانی)
