آشنایی با ملات های ساختمانی مطابق با مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان ویرایش سال ۹۶
مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان مصالح و فرآورده های ساختمانی از منابع آزمون صلاحیت های (نظارت، اجرا) رشته عمران و صلاحیت (نظارت و اجرا) رشته معماری می باشد.
در این نوشتار به بررسی ملات های ساختمانی مورد استفاده در صنعت ساختمان می پردازیم.
ملات:
جسمی است خمیری که از اختلاط جسم چسباننده، مانند خمیر سیمان، و جسم پر کننده، مانند سنگدانه ریز ساخته و در صورت نیاز از مواد افزودنی در آن استفاده می شود.
دسته بندی ملات ها از نطر گیرش و سخت شدن:
الف) ملات هوایی: به طور فیزیکی در هوا خشک می شوند و آب آزاد آنها تبخیر می شود مانند گل و کاگل. یا بطور شیمیایی در معرض هوا خشک و سفت می شوند مانند گچ و ملات آهک هوایی.
ب) ملات آبی: در آب یا هوا به طور شیمیایی می گیرند و سفت و سخت می شوند مانند ملات های سیمانی و گل آهک.
دسته بندی ملات های ساختمانی از نظر مواد چسباننده:
الف) ملات گل و کاهگل: از مخلوط خاک و آب به دست می آبند. برای پیشگیری از ترک خوردن یا گسترش ترک ها، به آن کاه می افزایند. این ملات برای اندود ساختمان های گلی، زیرسازی اندود گچی و آب بندی بام ساختمان به کار می رود.
ب) ملات آهک، خاک رس و سنگدانه(شفته آهک): برای جلوگیری از نشت کردن آب و همچنین پایدار کردن زمین برای بارگذاری بیشتر استفاده می شود.
پ) ملات ساروج: از مخلوط کردن آهک شفته، خاکستر چوب، ماسه بادی و گل جگن تولید می شود. به عنوان ملات پایدار در برابر آب و رطوبت برای آب بندی کردن آب انبارها استفاده میشده است.
ت) ملات ها و خمیرهای گچی: برای سفیدکاری داخل ساختمان، اتصالات قطعات گچی و در بعضی موارد برای اندودهای زودگیر مانند اندود آستر سقف های کاذب از ملات گچ استفاده می شود.
ث) ملات گچ و خاک: برای کندگیر کردن ملات گچ به آن خاک رس اضافه می کنند. این ملات بیشتر در طاق ضربی، تیغه چینی و آستر اندودکاری های داخل ساختمان کاربرد دارد.
ج) ملات گچ و ماسه: محصول اختلاط گچ و ماسه ریزدانه است و از آن می توان به جای ملات گچ و خاک برای اندودها در نقاطی که ماسه بادی یا ساحلی یا رودخانه ای ریزدانه فراوان است استفاده کرد.
چ) ملات گچ و آهک: افزودن دو قسمت آهک شکفته به یک قسمت وزنی گچ آن را کندگیر و برای قشر رویه مناسب می سازد.
ح) ملات گچ و پرلیت: جاذب صوتی مناسب و عایق حرارتی خوبی است.
خ) ملات ماسه سیمان: دارای مقاومت مناسبی به ویژه در سنین اولیه است. بریا دیوار چینی، آب بندی کف و دیوارهای آب انبارها، آب گیرها، پی ها، …. استافده می شود.
د) ملات ماسه سیمان آهک (باتارد): با نسبت های مختلف از سیمان پرتلند، آهک و ماسه تهیه می شود و در برابر سرما و یخ زدگی عملکرد بهتری دارد.
ذ) ملات های قیری (ماسه آسفالت): در ساختن رویه پیاده روها، پوشش محافظ لایه نم بندی بام ها، پر کدن درز قطعات بتنی کف پارکینگ ها و پیاده روها استفاده می شود.
ایمنی و بهداشت و ملاحظات زیست محیطی در مورد استفاده از ملات های ساختمانی:
الف) آهک به چشم و پوست آسیب می رساند و تنفس بخار آهک زنده، هنگام شکفتن، زیان آور است. در کارگاه ساختمانی از آهک هیدراته استفاده می شود.
ب) هنگام مصرف ملات های آهکی، استفاده از دستکش و ماسک لازم است. در کارگاه ساختمانی باید ترتیبی اتخاذ گردد تا از تماس سیمان یا ملات های سیمانی با پوست کاربر جلوگیری شود.
پ) از آنجا که فرآیند تولید سیمان، به سبب تولید مقدار زیادی دی اکسید کربن، موجب آسیب شدید محیط زیست می شود، به جای سیمان پرتلند از ملات سیمان بنایی، ملات سیمان پوزولانی یا حداقل ملات باتارد استفاده شود.
دوستان و داوطلبان آزمون نظام مهندسی برای تسلط بیشتر به مباحث مقررات ملی ساختمان می توانند از منابع زیر استفاده نمایند:
نمونه سوالات مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان مصالح و فرآورده های ساختمانی (تست های تالیفی)
کلیدواژه های آزمون نظام مهندسی
آزمون آنلاین مبحث ۵ مقررات ملی (مصالح و فرآورده های ساختمانی)
پاسخ تشریحی سوالات مبحث ۵ در آزمون اجرا عمران مهر ۹۹
پاسخ تشریحی سوالات مبحث ۵ آزمون نظارت عمران مهر ۹۸
پاسخ تشریحی تست های مبحث ۵ در آزمون اجرا عمران مهر ۹۸
پاسخ تشریحی تست های مبحث ۵ در آزمون نظارت معماری مهر ۹۸
آشنایی با فرآورده های سیمانی مورد استفاده در ساختمان بر اساس مبحث ۵
آشنایی با فلزات غیرآهنی مطابق با مبحث ۵ مقررات ملی ساختمان ویرایش سال ۹۶
