آشنایی با الزامات سیستم های کنترل روشنایی براساس مبحث ۱۹

مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان صرفه جویی در مصرف انرژی یکی از مباحث آزمون رشته های عمران (اجرا)، تاسیسات مکانیکی (طراحی و نظارت)، تاسیسات برقی (طراحی و نظارت) و معماری (طراحی، نظارت و اجرا) می باشد.

در این نوشتار به بررسی الزامات سیستم های کنترل روشنایی می پردازیم.

الزامات سیستم های کنترل روشنایی:

الف) هر فضای مستقل باید یک کلید یا سیستم کنترل جداگانه داشته باشد که:

۱-در محل ورودی-خروجی فضاها قرار گیرد. رویت پذیر و در دسترس باشد.

۲-با دیدن آن، خاموش یا روشن بودن چراغ ها معلوم شود.

نکته: این الزامات در مورد لامپ هایی که صرفا برای مقاصد تزیینی استفاده می شود، صادق نیست.

ب) روشنایی فضاهای محصوری که مساحتی برابر ۱۰ مترمربع یا بیشتر دارد و بار الکتریکی روشنایی آن بیش از ۱۲ وات بر مترمربع است و با بیش از یک منبع تامین می گردد، باید به نحوی کنترل شود که بار الکتریکی روشنایی چراغ ها تا نصف قابل کاهش باشد، ضمن اینکه همچنان سطح روشنایی با یکنواختی قابل قبول در تمام فضاها تامین گردد. کاهش روشنایی به صورت یکنواخت می تواند به یکی از روش های زیر تامین گردد:

۱-استفاده از کاهش دهنده های نور برای کنترل تمام سیستم های روشنایی

۲-کنترل ردیف های زوج و فرد با دو کلید

۳-نصب کلید مستقل برای لامپ وسط سیستم های سه لامپی

۴-نصب کلید مستقل برای لامپ یا هر مجموعه لامپ

۵-استفاده از سیستم های تشخیص حضور و یا حرکت

۶-استفاده از سیستم های زمان دار قابل تنظیم و یا سیستم هایی که بصورت خودکار خاموش می شوند.

نکته: در مورد فضاهای محصور که در طول روز از نور طبیعی کافی بهره مند می شوند، علاوه بر موارد فوث توصیه می شود در صورت امکان حداقل یک سیستم کنترل نور مصنوعی داشته باشند که سیستم روشنایی را در بخشی از نور طبیعی بهره می گیرد کنترل کند.

پ) در هر منطقه روشنایی ساختمان سیستم های روشنایی باید توسط یک یا چند کلید مرکزی دستی نصب شده در محل قابل کنترل باشد. همچنین استفاده از کلید اتوماتیک (حسگر تشخیص حضور یا حرکت یا کنترل زمانی) توصیه می شود. در موارد زیر رعایت این ضابطه لازم نیست:

۱-روشنایی راهروها، سرسراها (لابی) و فضاهای ورودی که فاقد روشنایی ایمنی باشند.

۲-فضاهای با کاربری خاص مانند فروشگاها و مجتمع های تجاری، رستوران ها، مساجد، تئاترها، سینماها و ساختمان های مشابه.

در صورت تعبیه سیستم کلیدی زمان دار باید شرایط زیر برقرار باشد:

-به راحتی قابل رویت و دسترس باشد

-در جایی باشد که بتوان به آسانی دانست که کلید مربوط کدام فضا است

-به صورت دستی نیز کار کند